«بچه‌ام هیچ‌وقت از اتفاقات مهد یا مدرسه‌اش حرف نمی‌زند!»

بعضی والدین می‌گویند:
«هر روز که بچه‌ام از مهد یا مدرسه برمی‌گرده، می‌پرسم امروز چی کار کردی؟ اما هیچی نمیگه! نه از دوست‌هاش میگه، نه از معلمش، نه از اتفاق‌های روزانه‌اش...»
به ویژه در روزها و ماه‌های اول مهد یا مدرسه، این سکوت می‌تواند مادر و پدر را کمی مضطرب یا کنجکاو کند. اما ...

سکوت کودک و عدم تمایل برای بازگو کردن وقایع می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد:
• فرسودگی شناختی: پس از ساعت‌ها تعامل و یادگیری، حوصله و تمایلی برای حرف زدن ندارد.
• اضطراب یا نگرانی از واکنش والدین: بعضی از بچه‌ها نگرانند که مبادا اشتباهی کرده باشند و با واکنش منفی یا نصیحت‌های طولانی والدین روبه‌رو شوند.

• نیاز به مالکیت عاطفی: کودک می‌خواهد احساس کند بخشی از دنیایش «مال خودش» است.
• تجربه هیجانات متناقض: گاهی هیجاناتی مثل ترس، خجالت یا سردرگمی را هنوز نمی‌تواند در قالب کلام بیان کند.
• سبک ارتباط والد: وقتی پرسش‌ها حالت بازجویی دارند («اتفاقی نیفتاد؟ کسی اذیتت نکرد؟») کودک احساس امنیت کمتری برای گفتگو پیدا می‌کند.

1. بلافاصله بعد از بازگشت از مدرسه سؤال نپرسید. اجازه دهید فرزندتان کمی استراحت یا بازی کند.
2. سؤال‌های باز و غیرمستقیم بپرسید: مثلاً «کدوم بخش روزت جالب‌تر بود؟» به جای «امروز چی یاد گرفتی؟»
3. گوش دادن فعال را تمرین کنید. وقتی کودک شروع به صحبت می‌کند، بدون قضاوت یا عجله برای نتیجه‌گیری گوش بدهید.

4. گفتگو کردن را به عنوان بخشی از تعامل روزمره خود داشته باشید و گاهی درباره اینکه روز شما چطور بود، صحبت کنید.
5. در مقابل سکوت فرزندتان گارد نگیرید و فقط به او نشان دهید که مشتاق و شنونده هستید، اما به مرزهای او احترام می‌گذارید. مثلاً: مجبور نیستی بگی حتماً اما من خیلی خوشم میاد که تو واسم تعریف می‌کنی.

سکوت کودک همیشه نشانه پنهان‌کاری یا مشکل نیست؛ گاهی بخشی از رشد اوست.
اگر والدین به جای فشار برای پاسخ، فضا و امنیت کافی برای گفت‌وگو ایجاد کنند، کودک در زمان خود، با کلمات خودش، شما را به دنیای خود دعوت خواهد کرد.