مانند همه هیجانات، اضطراب هم طبیعی است و همه ما آن را به طور معمول تجربه میکنیم. با این حال، اضطراب در شکل ناسالم آن میتوان به شکل مشکلی ناتوانکننده دربیاید و کارکرد ما را در زندگی مختل کند. به ویژه زمانی که این اضطراب دیگر متناسب با موقعیت نیست. اگر در هنگام مصاحبه شغلی، یک آزمون تحصیلی و موقعیتهایی شبیه به این مضطرب میشوید این اضطراب غیرطبیعی نیست با این حال اگر احساس میکنید نشانههای اضطراب بیهیچ دلیل مشخصی به سراغتان میآیند و یا انجام کارهای روزانه شما را مضطرب میکند ، شاید وقتش رسیده که با یک متخصص سلامت روان در این باره مشورت کنید. برای اینکه بدانید آیا نشانههای اضطراب شما غیرقابل کنترل است ابتدا باید نشانههای آن را بشناسید.
1.نشانههای جسمانی
علائم بدنی اضطراب شامل ناراحتی معده، تعریق زیاد، سردرد، تپش قلب و مشکل در تنفس و غیره است. اگر هربار که به مهمانی میروید دلدرد میگیرید، اگر هر زمانی که خانه را ترک میکنید حتی اگر زمستان هم باشد باز هم تعریق زیاد میکنید، اگر هر زمانی که با یک غریبه با تلفن صحبت میکنید تپش قلب میگیرید ممکن است اضطراب را به شکل ناسالم آن تجربه میکنید.
- نشانههای شناختی
مشکلات حافظه، تمرکز و بیخوابی از علائم اضطراب هستند. اگر نمیتوانید به دلیل اینکه ذهنتان درگیر افکار زیادی است به راحتی به خواب بروید و یا در طول خواب چندین بار بیدار میشوید، میتواند نشانهای از اضطراب فراتر از تحمل باشد. همچنین اگر نمیتوانید روی فیلم، کتاب و یا کارتان تمرکز کنید این نیز میتواند به خاطر مشکل مشابهی باشد. اگر اضطراب زیادی در مورد مسألهای داشته باشید حتی اگر آن مسأله پیشپاافتاده و یا غیرمنطقی باشد، کارکرد طبیعی شما دچار اختلال میشود.
- اهمالکاری و اجتناب
به تعویقانداختن کاری که اضطراب زیادی را در شما بر میانگیزد، مثل تعلل در پاسخ دادن به یک ایمیل مهم تا زمانی که کاملاً آماده آن نباشید و یا اجتناب از انجام آن کارها، میتواند نشانهای از اضطراب زیاد باشد. همه ما گاهی اوقات انجام کارهای ناخوشایند را به تعویق میاندازیم اما زمانی که میبینید زمان بیشتری را صرف اجتناب از کارها و نه انجام آنها میکنید شاید وقت آن رسیده که به دنبال کمک باشید.
4.نشخوار فکری و نگرانی مداوم
اگر نگرانیتان کارکرد روزمره شما را تحتتأثیر قرار میدهد و یا به اندازهای زیاد فکر میکنید که نمیتوانید روی کارهای مهم و تمرکز کرده و یا شبها بخوابید، شاید دچار مشکل اضطراب باشید. ذهن شما سرعت میگیرد و به قدری در افکار استرسزا غرق میشوید که راه خروج از آن را گم میکنید. اگر یک تشخیص پزشکی در مورد سلامتیتان شما را نگران کرده این کاملاً طبیعی است با این حال اگر هربار که عطسه میکنید نگران مشکلی جدی میشوید به نظر میرسد اضطراب در حالت غیرطبیعی آن قرار دارد.
- احساس خشم، آشفتگی و بیقراری
اگر به تازگی عصبی شدهاید، زود دلخور میشوید و به سادگی عصبانی میشوید ممکن است مضطرب باشید. اضطراب میتواند خود را در لباس خشم پنهان کند. خشم میتواند راهی باشد که خود را از افکار استرسزا محافظت کنید. با کینه و عصبانیت نسبت به فردی دیگر، شما اضطراب خود را به گردن موضوعات خارج از درونتان میاندازید. اگر احساس میکنید که عصبی شدهاید، و احساس آشفتگی میکنید، به راحتی عصبانی میشوید و با دیگران به سادگی درگیر میشوید ممکن است اضطراب را در شکل ناسالم آن تجربه میکنید.
6.حملات وحشت (panic attack)
وحشتزدگی یا حملات وحشت اغلب با حمله قلبی اشتباه گرفته میشود. انقباض در قفسه سینه، تعریق و لرزش، تنگی نفس و ناراحتی معده میتواند به راحتی با حمله قلبی اشتباه گرفته شود. مهم است که نشانههای حمله قلبی را کاملا بدانید تا آن را با حمله وحشت اشتباه نگیرید و یا برعکس. حملات پنیک مکرر را میتوان نشانهای از اختلال وحشتزدگی در نظر گرفت و باید به متخصص سلامت روان مراجعه کرد.
برای تمایز بین اضطراب سالم و ناسالم، از خود بپرسید: آیا این حالت قابل کنترل است؟
اگر این اضطراب شما را از خوابیدن، کار کردن، تعاملات اجتماعی یا کارهای دیگر باز میدارد و برای مدت شش ماه یا بیشتر نیمی از طول هفته را درگیر اضطراب هستید، شاید وقت آن رسیده که به یک رواندرمانگر مراجعه کنید